công việc

Nhân dịp ngày hôm qua được đi hội thảo Amway, trở lại với chủ đề về cuộc sống, tôi nghĩ có một vài điều vô cùng giản dị đã lởn vởn trong đầu mình khá lâu giờ muốn viết ra để chia sẻ cùng những ai quan tâm đến những điều bình dị của cuộc sống này.

Cuộc sống có những niềm vui cực kỳ dễ dàng đề có được. Một ngày cuối năm 2005, tôi mới được chuyển công tác qua đơn vị mới, sau một vài tháng được lãnh lương qua phong bì, gần cuối năm, công ty đã tiến hành chuyển lương qua tài khoản Vietcombank. Tất nhiên lương và thưởng của tôi cũng nằm ở trong tài khoản. Tối đó như thường lệ, tôi về nhà khá muộn, khoảng 7-8h ra ngoài đường vắng teo, trời Hà nội lúc đó cũng đang trở lạnh. Cái máy ATM gần khách sạn Dân Tộc là nơi tôi hay ngưng để rút tiền. Không như thường lệ tôi phải xếp hàng để rút, trước tôi là một gia đình công nhân nghèo, họ đang loay hoay với chiếc thẻ ATM mới được công ty phát. Sau một hồi, có lẽ không thể rút được tiền, vì không nhiều người biết lần đầu sử dụng thẻ phải thay đổi mật khẩu và nhập tới 2 lần.

Thấy vậy, tôi đề nghị được giúp đỡ, sau khi đổi mật khẩu xong, truy cập tài khoản, và kiểm tra số dư giúp, tôi nghĩ họ sẽ rút tiền, nhưng không họ cảm ơn và đi về. Có lẽ chẳng có gì đáng nói cả, nhưng điều mà làm tôi suy nghĩ nhiều nhất đó là số tiền của cả gia đình, cả lương và thưởng khoảng hơn 2 triệu đồng, nhưng tôi cảm thấy niềm vui trong ánh mắt, nụ cười của cả gia đình. Thẻ ATM được phát đối với tôi là một công cụ, nhưng với họ đõ là một niềm vui, niềm vui vì giải toả được sự lo láng, niềm vui vì có thể sử dụng nó để lo cho gia đình nhỏ của mình. Niềm vui khi người cha dẫn cả nhà ra cùng khám phá niềm vui nho nhỏ này. Tôi chắc rằng những người có cuộc sống đầy đủ, sẽ không thể cảm nhận được niềm vui ấp ám mà tôi đã được thấy tối ngày hôm đó giữa cái giá lạnh của trời Hà Nội.

Trở lại với sự kiện ngày hôm qua, tôi không hề có ác cảm với Amway, tôi còn rất thích và muốn tìm hiểu tại sao một mô hình kinh doanh như vậy có thể đem lại lợi nhuận lớn như thế? Kết qua tôi nhớ được đó là kinh doanh phải theo ba tiêu chí cực kỳ đơn giản:

• Sử dụng sản phẩm
• Chia sẻ với người khác về sản phẩm và cơ hội kinh doanh này
• Học hỏi không ngừng qua từng cấp độ để vươn lên vị trí cao để hưởng nguồn lợi nhuận cao hơn nữa.

Quá đơn giản phải không? Nhưng rất ít người làm mô hình trên thuần tuý chỉ là công việc, họ đều mắc một chữ “tham” hầu hết mọi người không nhìn thẳng vào sự thật là mình cần muốn có nhiều tiền, và chia sẻ cho những người khác vị mình muốn có nhiều tiền hơn. Tiếp đó là họ sẽ khoác lên vỏ bọc về sự chia sẻ những điều tốt đẹp khi sử dụng sản phẩm của Amway phân phối để thuyết phục, tôi không nói nặng nề như những người kỳ thị là “dụ dỗ” hay “lừa” người quen sử dụng sản phẩm?

Vậy theo bạn bản chất của việc này là gì? Tại sao mọi thứ ưu việt như vậy lại không có vấn đề gì sao? Nếu bạn từng tham dự hội thảo, tất cả đều nhìn thấy ưu điểm của hệ thống này, tôi tin chăc rằng bạn quá choáng ngợp và không bao giờ nhìn thấy khuyết điểm, giống như khi đang yêu, chúng ta ai cùng mù quáng, khi cưới nhau về rồi các khuyết điểm mới dần hiện rõ… và lúc đó thì khó có thể thay đổi. Nhưng liệu ai trong các bạn đã tự nhìn thẳng vào những điểm xấu để sẵn sàng chấp nhận và sống chung với nó?

Tôi xin đưa ra một vài nhận định của cá nhân, mong rằng sẽ có ích với một vài người:

• Mục đích thực sự của Amway không phải xây dựng hệ thống bán hàng, mà là xây dựng hệ thống tiêu thụ sản phẩm vô điều kiện, mỗi người kinh doanh đều là một người tiêu thụ sản phẩm, trong mạng lưới càng lớn thì doanh số bán hàng càng tăng, ít người làm cho hệ thống này nghĩ rằng mình là người đang đem lại lợi nhuận cho Amway.
• Với công tức Nhà sản xuất + Người tiêu dùng = $, công thức này cực kỳ không chính xác, vì ai cũng biết quy luật tiền đâu tự sinh ra, nếu cả NSX và NTD đều nhận, thì tiền ở đâu sinh ra, tất nhiên là người tiêu dùng bị “phải mua sản phẩm”
• Lợi nhuận của Amway chủ yếu dựa vào dòng hoá mỹ phẩm? Ít ai hỏi tại sao? Tại sao họ không phân phối các hàng điện tử, hoặc tất cả cá mặt hàng khác mà chúng ta không phải sử dụng hàng ngày, xin thưa với các bạn, các mặt hàng này là sản phẩm của hoá chất, giá cả thì vô cùng, giá trị thực của nó thì chúng ta càng không thể biết được và vì sử dụng thiết yếu hàng ngày nên tất nhiên sẽ có doanh thu lớn. Không nghiễm nhiên mà Unilevel hay P&G chỉ cần tạo ra thương hiệu, gắn với mấy “cục” hoá chất, nghiễm nhiên trở thành tập đoàn đa quốc gia, giàu có…
• Còn lợi nhuận nào to hơn từ chính việc “hút máu” cộng sự, tôi lần đầu đi tham dự hội thảo nhưng đã phần nào hiểu được cách thức hút tiền một cách vô cùng tinh vi, khi tham gia bạn phải đóng một khoản phí làm thẻ, mạc dù có giảm 15% khi đi mua sắm, nhưng giá của sản phẩm đâu phải cái nào cũng rẻ, và các bạn hãy nhớ rằng giá trị thực của sản phẩm chỉ chiểm 15-30% giá trị đã bán cho chúng ta. Vậy con số 15% kia chẳng có ý nghĩa gì với tôi cả.
• Chưa kể nếu tham gia bạn phải bỏ đi thú vui duy nhất của thượng đế là sự lựa chọn, thử hỏi khi chỉ được sử dụng sản phẩm của Amway, có phải chúng ta tự chui đầu vào rọ độc quyền không? Lúc đó còn động lực nào cho sự phát triển cải tiến sản phẩm. Âu chỉ đơn giản thú vui của một vài người là đi mua sắm bằng mắt, cũng sẽ không còn.
• Nếu bạn đã từng tiếp xúc với một ai đó, bỏ cả tiếng giải thích cho bạn nghe về công dụng sản phẩm, mặc dù bạn không thích, nhưng tôi tin chắc rằng hơn 90% đành mua một sản phẩm nào đó, thử hỏi những người bỏ hơn cả tiếng để thuyết phục một người để được một lợi nhuận nhỏ nhoi thêm một hy vọng không bao giờ tắt về việc người đối diện họ sẽ gia nhập và cho họ một lợi nhuận khổng lồ sau này. Quy luật 80/20 cho bạn biết rằng số lượng người thành công cần nỗ lực và hy sinh rất nhiều để đạt được thu nhập cao… nhưng tôi tin chắc rằng có nhiều người có thu nhập thụ động cao hơn rất nhiều, nhưng họ vẫn làm việc và làm việc cực kỳ chăm chỉ.
• Tính thừa kế mơ hồ, tôi không hề tin một ai hoặc công ty nào bảo đảm cho cuộc sống của tôi và con cái tôi một cách vô điều kiện, vô thời hạn. Đã có cô chia sẻ là muốn xây dựng để cho con trai mình thừa kế và không lo lắng tương lai sau này. Đúng, nhưng đâu có điệu kiện ràng buộc, ít nhất là hợp đồng (có lẽ tôi không tham gia nên không rõ vụ này) nhưng kể cả có hợp đồng đàng hoàng, các bạn đã tìm hiểu kỹ việc công ty phá sản thì sẽ ra sao? Đến nợ nước ngoài của đất nước ta các vị còn đau đầu để giải quyết, thì tiền, của cải đâu để lo lắng cho người dân bị “lợi dụng” bởi một công ty nào đó. Ví dụ như bảo hiểm, thu tiền của chúng ta thì dễ, ngon cực, nhưng để được chi trả phải nhập đúng viện, viết đúng hoá đơn mua đúng nhà thuốc…
• Tính tránh nhiêm chưa bao giờ được làm rõ, nếu bạn đã từng tìm hiểu, thì các thông tin về Amway đều được truyền lại từ người bảo trợ, không bao giờ và khi nào có một thông tin rõ ràng về tính trách nhiệm, lấy ví dụ nếu là Mỳ Tiền Vua có chất phụ gia được phanh phui, thì thương hiệu của công ty sản xuất sẽ bị thiệt hai nghiêm trọng, vì rõ ràng sản phẩm là do công ty đó phát hành. Ở đây, các sản phẩm đều được phân phát tận tay người tiêu dùng, đôi khi là bị ép mua, nếu có vấn đề gì xay ra ở trong khu vực nào đó, giả xử sẽ có chính quyền vào điều tra, thì đơn giản Amway sẽ phủ nhận sự tồn tại của nhóm kinh doanh đó, hoặc vu cho họ vì lợi nhuận mà đưa vào sản phẩm giả…
• Làm việc thiếu minh bạch, tất cả thông tin đều nói rằng minh bạch, nhưng cách thức hoạt động như một tổ chức hoạt động trong bóng tối, từ cách thức tổ chức hội thảo ngoài giờ làm việc, cách tiếp cận khách hàng tại gia đình. Tôi đề nghị đưa các thông tin lên internet thì bị gạt ngay vì vi pham luật. Tôi thấy mình chẳng có gì sai khi tận dụng một công nghệ tiên tiến để tiếp thị sản phẩm cả, nhưng lý do đơn giản là muốn mọi người bình đăng như nhau, ời, mà đã bình đăng như nhau thì chia thứ bậc làm gì… người có đầu óc tổ chức kinh doanh, truyên thông leo dần lên, thì phải có những người như tôi có khả năng sử dụng công nghệ chứ? Tôi thấy vô lý đùng đùng, nhưng vì chưa đụng sâu nên thôi tạm sẽ phủ nhận là do người bảo trợ tôi hoạt động chưa đúng cách.
• Nếu để ý bạn sẽ thấy rằng mục đích của tất cả nhưng ai tham gia là thu nhập, sản phẩm bán chỉ là công cụ để họ làm việc đó, điều làm cho việc kinh doanh đa cấp hấp dẫn chính là chiều sâu của nhánh cây, một mô hình rất hay khi nghĩ rằng đi sâu thì sẽ có khả năng đi rộng, vậy nên các người bảo trợ luôn mong muốn giúp người tham gia mở thật sâu nhánh của mình… họ sẽ không ngần ngại làm thay, làm mẫu để chúng ta học hỏi được tất cả, nếu có công nghệ sao chép não, tôi dám chắc ai cũng muốn lấy hết kiến thức của mình cho người ở dưới, vậy đấy, mục đích là tăng thêm số tầng trong hệ thống kim tự tháp của mình, các bản trợ không quản thời gian và sức lực để giúp chúng ta. Âu cũng là điều tốt chứ. Nhưng đừng quên, các mạng lưới dưới cấp 5 hay cấp 4 tôi cũng không nhớ nữa, thì sự phát triển đó không năm trong phạm vi được Amway trả cho chúng ta nữa, nghiêm nhiên công ty sẽ hưởng… tôi tin đây là số không nhỏ.
• Ai cung phải làm việc, nếu ra nhập bạn biết rằng thu nhập của bạn phụ thuộc vào doanh số tiêu thụ sản phẩm, điều này rất dễ hiểu bởi vì chẳng ai cho không bạn… nếu kiếm được 200 triệu bạn có khả năng được gần 20 triệu, con số 10% không khác quá nhiều so với đi bán một sản phẩm giá 200 triệu. Nhưng ở đây bạn sẽ tận dụng được nếu nhanh cây của bạn lớn và rộng… tất nhiên cây luôn cần có nguồn dinh dưỡng là tiền, niềm tin… vất vả không kém việc đi tìm ông khách hàng mua sản phẩm 200 triệu của bạn đâu.

Tôi đã từng có suy nghĩ là sẽ về hưu trước tuổi 30, hiện giờ tôi đã chạm mốc ấy, và có thể về hưu được, nhưng… trước khi trạm mốc này tôi đã nhận ra một điều mà trước đây tôi nhìn thấy, đó là khi một người có tiền, họ luôn mong muốn bảo toàn tài sản của mình, nhưng tiền thì luôn mất giá, vậy tất cả những ai muốn bảo toàn khối tài sản của mình đều phải tiếp tục làm việc là đầu tư, cuộc sống đã cho tôi biết rằng con người cần phải lao động, không phải chỉ đề làm giàu cho bản thân, mà còn tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Vị thế việc nghỉ hưu quá sớm là điều cực kỳ lãng phí, vì sau những năm tháng học tập kiến thức vất vả rồi bạn không làm gì cả, chỉ hưởng thụ… bạn có thấy quá phí phạm không?

Với tôi thu nhập không phải là tất cả, cuộc sống của tôi qua đỗi đơn giản, nhu cầu vô cùng tầm thường, tôi cảm thấy tất cả nhưng người chủ doanh nghiệp, hay lãnh đạo một nhóm lao động, họ cần mang lên người một trách nhiệm tạo ra “công việc” để chúng ta cùng làm việc, duy trì và tận hưởng cuộc sống của mình. Nếu làm như cách mà Amway cho là tuyệt với, chúng ta đang tước đi vô số công việc của các nhà bán lẻ, nhưng người trực tiếp bán thời gian của mình để đổi lấy một số % hoa hồng ít ỏi.

Tôi đã nghe một số người chia sẻ làm công vệc này vì muốn thừa kế lại cho con, cha mẹ nghĩ như vậy là rất tốt, nhưng liệu có ai nghĩ được rằng, với nguồn sống đã được mớm cho sau khi mình qua đời, đứa trẻ vẫn chỉ là con nhộng trong cái kén được tạo sẵn, nó không thể trung bay bằng chính sức lực của mình.

Nếu bạn cần một cơ thể khoẻ mạnh, cần một cuộc sống chất lượng, hay tin vào bản thân mình, hãy lựa chọn công việc khiến mình cảm thấy hưng phấn để làm, chỉ có sự hưng phấn sáng tạo… và phải tạo ra của cải vật chất hoặc có tác dụng với xã hội, đứng cố gắng xây dựng một điều gì mơ hồ, niêm tin phải có cơ sở. Nếu phải lựa chọn uống sản phẩm bổ sung dinh dưỡng của Amway và tập thiền cùng bà chị JoHai, tôi sẽ chọn thiền, đơn giản vì cơ thể chúng ta vô cùng tuyệt diệu hãy thử khám phá sức mạnh của nó nhé.

Chúc các bạn lựa chọn được con đường đúng đắn và phù hợp với mình.